Para Politikası Nedir
Para Politikası
Para polikitası uygulamaları sıkı para politikası ve genişleyici para politikası uygulamaları olarak ikiye ayrılabilir.
Sıkı para politikası uygulamasında para arzı küçültülmeye çalışılırken, genişleyeici para politikasında ise para arzı arttılmaya çalışılır.
Para politikası para politikası arçaları yardımı ile uygulanır. Para politikası araçlarını iki gruba ayırabiliriz. Bunlar; 1. rezerv parayı (merkez bankasının yarattığı likitide)etkileyen araçlar. 2. Parasal çarpanı etkilemeye çalışan araçlar.
Para arzını kısaca rezerv para ile parasal çarpanın çarpımından oluştuğunu söyleyebiliriz.
Rezerv parayı etkileyen araçlar aşağıda listelenmiştir:
Bu yukarıdaki araçlardan en çok kullanılanı genellikle APİ işlemleridir. Bu işlemlerin vadesi kısa olduğu için para politikası uygulamalarında merkez bankasına esneklik sağlar. Dalgalı kur rejimi uygulayan merkez bankaları döviz alım ve satımlarını zorda kalmadıkça kullanmak istemezler. Çünkü bu durum kurlara müdahale olarak algılanabilir ve piyasalara yanlış bir izlenim verebilir. Ayrıca bu politikanın uyglanması diğer ülkelerce o ülkenin dış ticarete kendisine bir avantaj olarak kullanılması algısı yaratarak kur savaşlarını gündeme getirebilir.
Parasal çarpan piyasadaki rezerv paranın kaç kere el değiştidiğini gösterir. Rezerv para miktarı değişmese bile parasal çarpanın artması bankacılık sisteminde mevduat ve kredi artış hızını arttırarak para arzını arttırır. Parasal çarpanın düşmesi mevduat ve kredi artış hızını azaltarak para arzının düşmesine neden olur.
Parasal çarpanı etkilemeye çalışan araçlar şunlardır.
Parasal çarpan sadece merkez bankasının para politikası araçlarından etkilenmez. Maliye politikaları uygulamaları, bankaclık sisteminin düzenleyici ve dentleyici kuruluşlarının uygulamaları ve hane haklının bankacılık sistemi dışında para tutma alışkanlığından etkilenir.