Akıllı sözleşmeler nasıl çalışır

Basitçe anlatmak gerekirse, akıllı sözleşmeler birer otomat gibidir. Gerekli miktardaki kripto parayı akıllı sözleşmeye verdiğinizde, emanetiniz, ev tapunuz, sürücü belgeniz, veya her neyse, hesabınıza geliyor. Tüm kurallar ve cezalar, akıllı sözleşmeler tarafından hem belirlenir, hem de uygulanır.

Karşılıklı bağımlılık

Akıllı sözleşme kendi başına çalışabilir veya sınırsız sayıda başka akıllı sözleşmelerle birlikte de kurgulanabilir. Birbirlerine bağımlı oldukları bir şekilde kurulmaları mümkün. Örneğin, bir akıllı sözleşmenin başarıyla tamamlanması, bir diğerini tetikleyebilir. Teoride, bütün haldeki sistem ve organizasyonlar akıllı sözleşmelerle çalışabilir. Bir noktaya kadar, bu hali hazırda, kuralların önceden belirlendiği ve dolayısıyla otonom ve bağımsız şekilde çalışabilen ağlara sahip bazı kripto para sistemlerine uyarlanmış durumda.

Akıllı sözleşmelerin objeleri

Temel olarak, her akıllı sözleşmenin ‘obje’ de denen 3 dahili parçası bulunuyor. İlki imzacı, akıllı sözleşmeyi kullanan iki veya daha fazla tarafın dijital imzalarla anlaşma koşullarını ret veya kabul etmeleri.

İkinci obje ise anlaşmanın konusu. Bu sadece akıllı sözleşmenin ortamında bulunan bir obje olabilir. Alternatif olarak, akıllı sözleşmelerin objeye engelsiz ve direkt erişime ihtiyacı olmalıdır. Akıllı sözleşmeler ilk olarak 1996 yılında tartışılmaya başlansa da, gelişimini geciktiren de bu objeydi. Bu sorun ilk kripto para 2009 yılında meydana çıktıktan sonra kısmen çözülebildi.

Son olarak, tüm akıllı sözleşmelerin belirli şartlar içermesi gerekmektedir. Bu şartlar söz konusu akıllı sözleşmenin ortamına uygun programlama diliyle, matematiksel olarak tamamen açıklanmalıdır. Buna tüm taraflardan beklenen gereklilikler, kurallar, ödüller ve bu şartlara ilişkin cezalar da dahildir.

Ortam

Var olabilmeleri ve düzgün çalışabilmeleri için, akıllı sözleşmelerin belirli uygun bir ortamda çalışması gerekir. İlk olarak ortam, kullanıcıların eşsiz, özel oluşturulmuş kriptografik kodlarını kullanarak imza atabilmeleri için açık anahtar kriptografisini desteklemelidir. Bu mevcut kripto paraların çoğunun kullandığı sistemle aynıdır.

İkinci olarak, sözleşmedeki tüm tarafların güvenebileceği ve tamamen otomatik olan, açık ve ademi merkezli bir veri tabanı gereklidir. Hatta akıllı sözleşmenin uygulanabilmesi için, ortamın kendisi de ademi merkezi olmalıdır. Blockchain’ler, özellikle de Ethereum blockchain, akıllı sözleşmeler için mükemmel birer ortamdır.

Son olarak akıllı sözleşme tarafından kullanılan dijital verinin kaynağı tamamen güvenilir olmalıdır. Bu da SSL güvenlik sertifikaları, HTTPS ve diğer hali hazırda yaygın olarak kullanılan ve çoğu günümüz yazılımında otomatik uygulanan güvenli bağlantılarla sağlanabilir.

Akıllı sözleşmelerin size kazandırdıkları:

Otonomi — Akıllı sözleşmeler üçüncü parti aracılara duyulan ihtiyacı ortadan kaldırarak, anlaşmanın kontrolünü size verir.

Güven — Güvenli, paylaşımlı bir defterde şifreli ve güvenli bir şekilde saklandığı üzere, kimse belgelerinizi çalamaz, kaybedemez. Daha da önemlisi, karşı tarafla aranızda bir güven olmasına gerek kalmaz çünkü akıllı sözleşmelerin tarafsız sistemi güvenin yerini alır.

Tasarruf — Akıllı sözleşmeler sayesinde noterlere, emlak ajanslarına, bilirkişilere ve daha birçok aracıya gerek kalmaz. Haliyle fahiş fiyatlarına da öyle.

Güvenlik — Doğru uygulandığında, akıllı sözleşmeler neredeyse hack geçirmez. Hatta akıllı sözleşmeler için en iyi ortamlar zaten karmaşık kriptografilerle korunduğundan belgeleriniz de güvende olur.

Etkililik — Akıllı sözleşmelerle normalde evrak işlemlerine, evrakları oradan oraya taşımaya harcayacağınız saatler yerine oldukça zaman tasarrufu yapabilirsiniz.

Daha fazlası: Blockchain Teknolojisi Nasıl Çalışır